Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

Σκακιστικοί διάλογοι: Χρήστος Γκορίτσας





Ο Χρήστος Γκορίτσας έχει σπουδάσει νομικά και οικονομικά. Είναι ισχυρός ενεργός σκακιστής (FIDE Master) και ιδρυτικό μέλος της Σκακιστικής Άνοιξης. Σήμερα είναι Πρόεδρος της Ένωσης Σκακιστικών Σωματείων Νομού Αττικής (Ε.Σ.Σ.Ν.Α.) και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (Ε.Σ.Ο.). Ως παιδί του σκακιού και πατέρας ενός γιου πέντε ετών ο ίδιος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το μέλλον του σκακιού ως αθλήματος, πολιτιστικού αγαθού και εκπαιδευτικού εργαλείου στη διάθεση της νεολαίας.
           
·         Πείτε μας μερικά λόγια για το πως ξεκινήσατε να ασχολείστε με το σκάκι.
Η ενασχόλησή μου με το αγωνιστικό σκάκι ξεκίνησε το μακρινό 1988, όταν πήγα για πρώτη φορά στο σκακιστικό σωματείο της γειτονιάς, στην οποία μεγάλωσα: τον Α.Ο. «Πήγασος» Κυψέλης. Σχεδόν αμέσως ξεχώρισα από τα άλλα παιδιά της ομάδας για τη μεγάλη απροθυμία μου να «στήνω» υλικό, ένα προσόν, το οποίο αποδείχτηκε υπεραρκετό, για να σημειώνω «σταλινικά» ποσοστά στις παρτίδες μου με τους εφήβους των αντίπαλων ομάδων του Διασυλλογικού Πρωταθλήματος Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας. Παρά την ουσιαστική απουσία της διοίκησης του σωματείου από την καθημερινότητα του σκακιστικού τμήματος, το μεράκι κάποιων πολύ αξιόλογων προσώπων και αγνών ερασιτεχνών σκακιστών, όπως οι Γιώργος Ατσάλης, Βαγγέλης Μπέης, Νίκος Νικολέτος κ.ά. όχι μόνο οδήγησε την ομάδα μας σε σημαντικές για τα μέτρα της επιτυχίες, αλλά και ενέπνευσε εμάς τους νεώτερους.
·         Τι αγαπάτε περισσότερο στο σκάκι;
Το σκάκι είναι για μένα τρόπος ζωής. Και εξηγούμαι: Ο συμβολισμός, ο οποίος υπάρχει στην ακολουθία ενεργειών «Δίνουμε τα χέρια. Αγωνιζόμαστε για τη νίκη σεβόμενοι τους κανόνες και στηριζόμενοι αποκλειστικά στις δικές μας δυνάμεις. Δίνουμε ξανά τα χέρια.», αποτελεί για μένα πυξίδα στην καθημερινή ζωή μου και αξία, την οποία πιστεύω ότι έχω καθήκον να διδάξω στο γιο μου.
·         Σήμερα, σε ποιους σκακιστικούς τομείς έχετε επικεντρώσει το ενδιαφέρον σας;
Στα 36 χρόνια μου αντλώ πολύ μεγάλη ευχαρίστηση από τη μελέτη μιας παρτίδας μεταξύ κορυφαίων παικτών στο τέλος της μέρας και από τη συμμετοχή μου στις αγωνιστικές υποχρεώσεις της ομάδας μου, της «ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ», το πρωί της Κυριακής. Η παράλληλη δραστηριότητά μου στα σκακιστικά κοινά από τις θέσεις του Προέδρου της Ένωσης Σκακιστικών Σωματείων Νομού Αττικής και του Γενικού Γραμματέα της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας μού δίνει την ευκαιρία να ασχολούμαι δημιουργικά με το σκάκι και έξω από τη σκακιέρα.
·         Περιγράψτε μας πως φαντάζεστε την ιδανική παρτίδα για εσάς.
Κατά τη γνώμη μου, η ιδανική παρτίδα διαθέτει αρχή, μέση και τέλος και διέπεται από μια συμπαγή εσωτερική λογική χωρίς την τυχαιότητα του σοβαρού λάθους. Ως εκ τούτων, το υπόβαθρο της ιδανικής παρτίδας είναι στρατηγικό.
·         Σε μια παρτίδα, πολλές φορές θυσιάζουμε ένα κομμάτι για κάποιο βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο αντάλλαγμα. Στη ζωή μας, πιστεύετε ότι τελικά κάνουμε παρόμοιες θυσίες, εκούσια ή ακούσια; Είναι η ζωή μας τελικά μια παρτίδα σκάκι;
Στη ζωή μας απαιτείται να επενδύουμε πόρους (χρόνο, κόπο, χρήμα κ.ά.) στην προσπάθειά μας να υλοποιούμε στόχους, τους οποίους έχουμε θέσει ψηλά. Θυσίες κάνουμε μόνο για τα πρόσωπα που αγαπάμε και για τα ιδανικά μας. Στο σημείο αυτό εντοπίζω μια ουσιώδη διαφορά από το σκάκι, στο οποίο η θυσία δικαιολογείται από το αντάλλαγμά της, ενώ στη ζωή μας οι θυσίες δεν περιμένουν ανταλλάγματα.
Δε συμφωνώ ότι η ζωή μας είναι τελικά μια παρτίδα σκάκι. Στη ζωή μας κυρίαρχο ρόλο παίζει το συναίσθημα, το οποίο δεν υπάρχει στο σκάκι. Όμως, ο ορθολογισμός του σκακιού θα έπρεπε να διέπει και την καθημερινή ζωή μας.
·         Ασχολείστε με τα σκακιστικά δρώμενα πάρα πολλά χρόνια. Αν κάνατε μια φορά ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, σε ποιο σκακιστικό γεγονός θα θέλατε να μεταφερθείτε και γιατί;
Ανήκω στη γενιά των σκακιστών, οι οποίοι άνοιξαν τα σκακιστικά μάτια τους με τη συλλογή των παρτίδων από το Τουρνουά των Διεκδικητών, το οποίο έλαβε χώρα στη Ζυρίχη το 1953. Θα επιθυμούσα να έχω παρακολουθήσει από κοντά τις παρτίδες αυτών των σκακιστικών υπερανθρώπων της εφηβείας μου, να έχω μοιραστεί την έντασή τους, και να έχω ακούσει τις αναλύσεις τους.
·         Πιστεύετε ότι μια εντυπωσιακή παρτίδα μπορεί να χαρακτηριστεί και ως έργο τέχνης;
Πιστεύω ότι μια σκακιστική παρτίδα, στο βαθμό που διαμορφώνει καινούριους όρους για τη σύνθεση των βασικών στοιχείων της σκακιστικής στρατηγικής και τακτικής ή αναδεικνύει αυτά τα στοιχεία με παντοδύναμη καθαρότητα δικαιούται να χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης. Αλήθεια, ποιος σκακιστής δεν απολαμβάνει το αισθητικό αποτέλεσμα π.χ. της παρτίδας Αρονιάν – Ανάντ, 0 -1, Tata Steel Chess 2013;
·         Μπορεί μια ήττα να είναι πιο σημαντική από μια νίκη;
Εκ φύσεως η επιδίωξη της νίκης και η ίδια η νίκη είναι για τους σκακιστές και τις σκακίστριες, αλλά και για όλους τους ανθρώπους η κινητήριος δύναμη στη ζωή. Όμως, ο δρόμος προς την τελική νίκη, η οποία δεν είναι άλλη από μια ευτυχισμένη ζωή, περνά μέσα από το καμίνι της ήττας που δοκιμάζει τη δύναμη, την αντοχή και τις βεβαιότητες των ανθρώπων. Συνεπώς, μια ήττα, η οποία μας βοηθά να εντοπίσουμε με αντικειμενικότητα τα σφάλματα και τα ελαττώματά μας, μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο σημαντική για την τελική επιτυχία από μια αποπροσανατολιστική νίκη.
·         Τι θα συμβουλεύατε τους νέους σκακιστές που θέλουν να βελτιώσουν την τεχνική τους στο σκάκι;
Στη σκακιστική διαδρομή μου είχα μόνο ένα δάσκαλο, τον IM Παναγιώτη Φρεντζά. Είμαι, ως επί το πλέον, αυτοδίδακτος σκακιστής. Διαμόρφωσα τα προτερήματα και τα ελαττώματα του παιχνιδιού μου μέσα από μια διαρκή μοναχική αναζήτηση. Οι συμβουλές, τις οποίες θα μπορούσα να δώσω με πολύ μεγάλη συστολή, αφού υπάρχουν σαφώς καταλληλότεροι από μένα άνθρωποι για αυτό, στους νέους σκακιστές είναι να πιστεύουν στον εαυτό τους και στην ιδιαιτερότητά τους, να δέχονται κριτικά τις υποδείξεις των δασκάλων τους και να μελετούν σε βάθος της παρτίδες των κορυφαίων σκακιστών της προ των Η/ Υ σκακιστικής ιστορίας.
·         Ποιου σκακιστή το παιχνίδι θαυμάζετε και γιατί;
Αισθάνομαι τεράστιο θαυμασμό για το παιχνίδι του Κουβανού Παγκόσμιου Πρωταθλητή Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, για την απλότητα και τη φυσικότητά του. Εξ όσων γνωρίζω, έχει αποδειχθεί πια με τη χρήση πανίσχυρου σκακιστικού λογισμικού ότι ο Καπαμπλάνκα έχει παίξει το μεγαλύτερο ποσοστό τέλειων παρτίδων από οποιονδήποτε άλλο κορυφαίο σκακιστή.
·         Αν σας ζητούσαμε να κάνετε μόνο μια σκακιστική ευχή, ποια θα ήταν αυτή;
Εύχομαι να μπει το σκάκι ήδη από την επόμενη σχολική χρονιά σε όλα τα Δημοτικά Σχολεία της Ελλάδας. Όμως, γνωρίζω καλά ότι, για να γίνει αυτή η ευχή μου πραγματικότητα, απαιτείται η εντατική κοινή προσπάθεια όλου του σκακιστικού κόσμου της πατρίδας μας. 

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2013

1ο OPEN RAPID ΟΠΑ ΦΙΛΟΘΕΗΣ

Την Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013 παρευρεθήκαμε στο νέο εξαιρετικό χώρο του ομίλου Φιλοθέης για το 1ο OPEN RAPID ΟΠΑ ΦΙΛΟΘΕΗΣ, υπό την διεύθυνση και ζεστή φιλοξενία του κ. Βασίλη Γιοντρού και την εύρυθμη διαιτησία της κ. Βιργινίας Ψωμά. Και πώς να μην προσεγγίσεις μαζί με τους φίλους και έμπειρους σκακιστές, που ξεπέρασαν σε αριθμό κάθε προσδοκία, την αληθινή σημασία της έννοιας του χρόνου; 

O χρόνος στην κοινωνία δεν θα υπήρχε αν δεν ήταν απαραίτητος στον θεσμό της εργασίας. Έπρεπε να διαχωριστούν, ipso facto, οι όροι εργασία και ελεύθερος χρόνος, ώστε η σχετικότητα του ενδιαφέροντος του ατόμου να είναι μετρήσιμη. Αναλογιζόμαστε πως το ενδιαφέρον και η περιέργεια του ατόμου δεν έχουν άλλο κίνητρο πέραν της εξερεύνησης, της δημιουργίας, της χαράς και του πειράματος, που αν ποσοτικοποιηθούν χάνουν την αξία τους. Γιατί η αξία τους δεν καλουπώνεται, είναι φυσική και αυθόρμητη.

Σε ετούτες τις περιστάσεις εξαιρετικής συγκέντρωσης, ο σκακιστής έρχεται αντιμέτωπος με τον εαυτό του και παρακάμπτει τη σύμβαση του χρόνου, δημιουργώντας την προσωπική του άφθαρτη στιγμή.

Θερμά συγχαρητήρια και ευχόμαστε καλούς αγώνες.

Ζωή Νικολοπούλου

1ο Open Blitz Τουρνουά ΕΕΦΑΣ Άνω Βριλλησίων

Η τέχνη των σκακιστών φάνταζε σαν ανεξήγητη μαγεία σε εμάς που είχαμε την τύχη να παρευρεθούμε το Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 στο 1ο Open Blitz Τουρνουά ΕΕΦΑΣ Άνω Βριλλησίων, υπό την άψογη διεύθυνση του κ. Ιωάννη Τζαμουράνη και την διακριτική διαιτησία της κ. Βιργινίας Ψωμά, σε ένα παιχνίδι που κυριάρχησε η αυτοσυγκέντρωση και ο υγιής ανταγωνισμός.

Το Blitz (ο όρος προέρχεται από τη γερμανική λέξη blitz που σημαίνει κεραυνός) απαιτεί ταχύτητα αντίληψης και γρήγορες αποφάσεις. Το σκάκι είναι, πάνω από όλα, μια μάχη κατά τον Εμμάνουελ Λάσκερ (1868-1941). Χαρούμενοι μικροί και μεγάλοι Βιρτουόζοι σκακιστές συναντήθηκαν, έδωσαν τα χέρια και συνάρπασαν τους θεατές τους σε μια πολύ εντυπωσιακή μάχη. 

Θερμά συγχαρητήρια και ευχόμαστε καλούς αγώνες. 

Ζωή Νικολοπούλου


Δευτέρα 5 Μαρτίου 2012

e-ΣΥΜΠΟΣΙΑ: Ένα συναρπαστικό ταξίδι έμπνευσης και γνώσης


Αγαπητοί φίλοι σκακιστές,

Η ανάλυση των παρτίδων και ο εντοπισμός των αδύνατων σημείων είναι μια σημαντική διαδικασία που συμβάλλει στην ουσιαστική βελτίωση των ικανοτήτων κάθε σκακιστή. Για το λόγο αυτό δημιουργήσαμε το πρόγραμμα  "ΓΙΑΤΙ ΕΧΑΣΑ;" όπου για μια παρτίδα σας απολαμβάνετε: Α. Επαγγελματική ανάλυση στην Ελληνική γλώσσα,  Β. Επισήμανση όλων των λαθών και των γενικών αδυναμιών του παιχνιδιού σας, Γ. Προτεινόμενη ύλη μελέτης 2 εβδομάδων που θα ενισχύσει τις ικανότητές σας στους τομείς όπου εντοπίστηκαν αδυναμίες στο άνοιγμα, στο μέσο και στο φινάλε Δ. Τηλε-συνεδρία παρουσίασης ανάλυσης και καθοδήγησης για τη μελέτη.

Εξίσου σημαντικά όμως είναι η καθημερινή επαφή με θέματα γενικής θεωρίας του σκακιού και η διαδραστική συμμετοχή σε ζωντανές συζητήσεις. Τα e-ΣΥΜΠΟΣΙΑ αποσκοπούν να καλύψουν αυτή την ανάγκη με τρόπο σύγχρονο, ποιοτικό, δημιουργικό. 
Τα e-ΣΥΜΠΟΣΙΑ είναι οργανωμένες online θεματικές σκακιστικές συζητήσεις. Για κάθε θεματική ενότητα ο συντονιστής κάνει μια διάλεξη 30 λεπτών και στη συνέχεια ακολουθούν ερωτήσεις και διάλογος.

Η πρόσβαση σε ένα e-ΣΥΜΠΟΣΙΟ είναι ελεύθερη για όσους συμμετέχουν στο πρόγραμμα "ΓΙΑΤΙ ΕΧΑΣΑ;". Για κάθε μία παρτίδα συμμετοχής θα λαμβάνετε πρόσκληση με κωδικό συμμετοχής για τις επόμενες 20 θεματικές παρουσιάσεις για το τρέχον ενεργό e-ΣΥΜΠΟΣΙΟ της περιοχής σας.  

Θα χαρούμε να συνεργαστούμε μαζί σας. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να σας ενημερώσουμε αναλυτικά για τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα που σας ενδιαφέρει.
Αναστάσης Τζούμπας
Πρόεδρος Λέσχης Κίνησις Ατρίακτος

Πρόγραμμα e-ΣΥΜΠΟΣΙΑ ΑΝΟΙΞΗ 2012:
http://atriaktos.org/Kinissis_Atriaktos_e-SYMPOSIA_March_2012.pdf

Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2012

Μία παρτίδα σκάκι με τον Αναστάση Τζούμπα σε σκακιέρα εικονικής πραγματικότητας!


Συνέντευξη από τη δημοσιογραφική ομάδα Παίδες Ροδίων των Εκπαιδευτηρίων Ροδίων Παιδεία

Παίδες Ροδίων: κ. Τζούμπα, καλώς ορίσατε στο σχολείο μας!
Αναστάσης Τζούμπας: Καλημέρα! Χαίρομαι πολύ που είμαι μαζί σας.
Π.Ρ.: Σκακιστική ή εικονική πραγματικότητα;
Α.Τζ.: Προτείνω να ξεκινήσουμε με την εικονική πραγματικότητα.
Π.Ρ.: Τι είναι, λοιπόν, η εικονική πραγματικότητα; Μια ψευδαίσθηση;
Α.Τζ.: Ακριβώς. Είναι η προβολή είτε μιας εντελώς φανταστικής εικόνας ως πραγματικής είτε μιας πραγματικής αλλά επεξεργασμένης εικόνας.
Π.Ρ.: Η τρισδιάστατη προβολή ταινίας έχει σχέση με την εικονική πραγματικότητα;
Α.Τζ.: Αυτό που βλέπουμε στο σινεμά με τα ειδικά γυαλιά δεν πρέπει να το λέμε 3D, επειδή 3D σημαίνει κάτι που έχουμε σχεδιάσει στον χώρο στις 3 διαστάσεις και που προβάλουμε σε μία απλή οθόνη. Σε τέτοιες ταινίες, αν δεν φοράμε τα γυαλιά, η εμφάνιση στην οθόνη γίνεται με μια προοπτική. Αυτό είναι στερεοσκοπική προβολή, δηλαδή τρόπος παρουσίασης 3D αντικειμένων με έναν τρόπο που μοιάζει με αυτόν στην πραγματική ζωή. 
Π.Ρ.: Και πώς καταφέρνουμε να βλέπουμε το βάθος σε μια τέτοια προβολή;
Α.Τζ.: Θα σας πω πώς δουλεύει στο μυαλό μας αυτή η ψευδαίσθηση. Ας δούμε πρώτα πώς δουλεύει στην πραγματικότητα. ‘Όταν κοιτάμε ένα αντικείμενο, αλλιώς το βλέπει το δεξί μάτι και αλλιώς το αριστερό, καθώς κοιτούν από διαφορετική γωνία. ‘Όταν, λοιπόν, ο εγκέφαλος παίρνει την πληροφορία από τα μάτια, βάζει ταυτόχρονα τις δύο εικόνες δίπλα και ψάχνει τις διαφορές. ‘Έτσι, προκύπτει η έννοια του βάθους.
Π.Ρ.: Η έννοια του βάθους, δηλαδή, σχετίζεται με την εικονική πραγματικότητα;
Α.Τζ.: Ναι. Αν θέλουμε ένα αντικείμενο να το προβάλλουμε εικονικά, πρέπει να δείξουμε σε κάθε μάτι διαφορετική εικόνα. Ζωγραφίζουμε το αντικείμενο, το επεξεργαζόμαστε στον υπολογιστή και το φωτογραφίζουμε από διάφορες γωνίες. Αυτές τις φωτογραφίες τις προβάλλουμε ταυτόχρονα ως μία. Το σημείο κλειδί, λοιπόν, είναι ο διαχωρισμός μιας εικόνας σε δύο. Αυτό θα μπορούσε να γίνει αν βάζαμε μία κουρτίνα στη μύτη μας και μία τηλεόραση σε κάθε μάτι κι έτσι, θα βλέπαμε τις εικόνες συγχρονισμένες. ‘Όμως, δεν επιλέγουμε αυτόν τον πρωτόγονο τρόπο. Χρησιμοποιούμε δύο προτζέκτορες που πέφτουν στην οθόνη ταυτόχρονα και φοράμε γυαλιά με φίλτρο πόλωσης του φωτός. ‘Έτσι, το ένα μάτι βλέπει τη μία εικόνα και το άλλο την άλλη, ώστε αυτό να δημιουργεί την ψευδαίσθηση του βάθους.
Π.Ρ.: Πείτε μας μερικές από τις εφαρμογές της εικονικής πραγματικότητας.
Α.Τζ.: Οι αυτοκινητοβιομηχανίες βγάζουν πολλά μοντέλα σε σύντομο χρονικό διάστημα με δοκιμές στην εικονική πραγματικότητα. Αυτή η διαδικασία εξυπηρετεί και τη συνεργασία ανθρώπων που βρίσκονται σε διαφορετικά μέρη και την επέμβασή τους σε οποιοδήποτε σημείο της σχεδίασης του αυτοκινήτου. ‘Άλλη μία εφαρμογή βρίσκεται στην ιατρική. Αν ένας γιατρός πρέπει να εγχειρήσει έναν ασθενή, μπορεί να πάρει μια μαγνητική τομογραφία από τον ασθενή και να την επεξεργαστεί σε ένα σύστημα εικονικής πραγματικότητας. Γενικά, η εικονική πραγματικότητα έχει θετικές εφαρμογές στις επιστήμες, καθώς με αυτήν μπορείς να ταξιδέψεις εκεί που δεν μπορείς να διανοηθείς. Στη μοριακή βιολογία, επίσης, δημιουργούνται μοντέλα 3D του DNA και των μορίων σε πολύ μεγάλη κλίμακα και με τα αντίστοιχα συστήματα μπορούμε να δούμε τη δομή τους!
Π.Ρ.: Υπάρχουν αρνητικές εφαρμογές;
Α.Τζ.: ‘Όλες οι εταιρίες τηλεοράσεων που υποστηρίζουν 3D προβολή σημειώνουν ότι απαγορεύεται να βλέπει κάποιος τέτοιες προβολές πάνω από 4 ώρες την ημέρα, διότι οι ταινίες με γρήγορες εναλλαγές σκηνών προκαλούν ναυτία.
Π.Ρ.: A! Tο στερεοσκοπικό σινεμά προκαλεί ζαλάδα!
Α.Τζ.: Η εικονική πραγματικότητα είναι ένα παιχνίδι του μυαλού. Στην πραγματική ζωή, όμως, ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει σήματα μόνο από τα μάτια αλλά από όλα τα αισθητήρια όργανα ταυτόχρονα. Αν αυτή η διεργασία αλλάξει, ο εγκέφαλος μπερδεύεται και ζαλιζόμαστε. Γι΄αυτό, ό,τι βλέπουμε στον εικονικό κόσμο θα πρέπει να έρχεται σε αρμονία με ό,τι αισθανόμαστε στον πραγματικό κόσμο. Ακόμα και σε έναν προσομοιωτή πτήσης ο πιλότος δεν είναι απλώς μπροστά σε μία οθόνη, αλλά μπαίνει σε ένα κουβούκλιο, ώστε να λειτουργούν όλες οι αισθήσεις. Γι΄αυτό στην παιδική χαρά στο «γύρω-γύρω όλοι» ζαλιζόμαστε, αφού τα μάτια δεν αναγνωρίζουν αυτό που βλέπουν. Οι ταινίες, λοιπόν, με στερεοσκοπική προβολή προκαλούν αδιαθεσία. Αν νιώσουμε κάτι τέτοιο, το πρώτο που κάνουμε είναι να βγάλουμε τα γυαλιά.
Π.Ρ.: ‘Άρα, στην εικονική πραγματικότητα λειτουργούν και η όραση και η ακοή;
Α.Τζ.: Ακόμα και η αφή. Για παράδειγμα, τα 3D ποντίκια μπορούν να στρίψουν και να περιστραφούν στους 3 άξονες, έχουν, δηλαδή, 6 βαθμούς ελευθερίας. Στο μέλλον, όμως, ο τρόπος αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον θα είναι πολύ πιο φυσικός. Θα δίνουμε τις εντολές είτε με αναγνώριση φωνής είτε με ειδικά γάντια.
Π.Ρ.: Ποιος είχε την ιδέα της δημιουργίας της εικονικής πραγματικότητας;
Α.Τζ.: Ο Ivan Sutherland το 1977 είχε διαπιστώσει ότι με τον διαχωρισμό δύο εικόνων προκύπτει η ψευδαίσθηση του βάθους. Τα πρώτα γυαλιά ήταν μπλε-κόκκινο. Τότε περνούσαν τα φίλτρα των φωτογραφικών μηχανών, που ήταν κόκκινο-πράσινο, και έκαναν τη μία εικόνα πιο κόκκινη και την άλλη πιο πράσινη. Αν φοράς πράσινα γυαλιά, δεν μπορείς να δεις την κόκκινη φωτογραφία, την βλέπεις μαύρη, κι αν φοράς κόκκινα γυαλιά, δεν μπορείς να δεις την πράσινη, κι αυτήν τη βλέπεις μαύρη. ‘Ετσι, δεν ήταν καλός ο διαχωρισμός ούτε καλή η ποιότητα, γι΄αυτό ζαλιζόμασταν. Με τη νέα τεχνική ο διαχωρισμός γίνεται κατά 99,99%, δηλαδή, το αριστερό μάτι δεν βλέπει αυτό που βλέπει το δεξί και όλα είναι καθαρά.
Π.Ρ.: Πόσο «μπροστά» είμαστε στην Ελλάδα σε αυτήν την τεχνολογία;
Α.Τζ.: Ωραία ερώτηση κι αυτή! ‘Έχουμε τη μεγαλύτερη βάση εγκατεστημένων συστημάτων εικονικής πραγματικότητας στην Ευρώπη. ‘Όμως, δεν το ξέρει κανένας! Βέβαια, στη βιομηχανία μας δεν είναι διαδεδομένη αυτή η τεχνολογία, γεγονός που συμβάλλει στη μείωση του βαθμού ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Οι ξένες χώρες χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες στην παραγωγή, ενώ εμείς είμαστε ακόμα σε πρωτόγονο στάδιο.
Π.Ρ.: Ας περάσουμε και στο σκάκι!
Α.Τζ.: Ο πατέρας μου με πρωτοπήγε στην Κηφισιά, όπου γίνονταν αγώνες, να δω και να παίξω σκάκι. Σε ένα σχολικό πρωτάθλημα βγήκα πρώτος και από τότε άρχισα τις προπονήσεις μία φορά την εβδομάδα. Στα 12 μου χρόνια έκανα ρεκόρ, καθώς ήμουν ο μικρότερος μαιτρ στην Ελλάδα, και μπήκα στην εθνική αντρών. Εκείνη την εποχή με επέλεξαν να παρακολουθήσω κάποια σεμινάρια στη Ρωσία από τον πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή Vasili Smislof, μια απίστευτη μορφή του παγκόσμιου σκακιού. Μάλιστα, τα σεμινάρια μάς τα έκανε στο σπίτι του. Εκείνες τις τρεις μέρες στη Μόσχα συνειδητοποίησα ότι, παρά τους τίτλους και τις διακρίσεις, δεν ήξερα τίποτα στο σκάκι. Γενικότερα, στη ζωή μας το πιο σημαντικό πράγμα για να πετύχεις, όταν έχεις κάνει φυσικά και μια στοιχειώδη προσπάθεια, είναι η ψυχολογία. Πρέπει να έχεις την ψυχολογία του νικητή. Να πιστεύεις στον εαυτό σου. Να θεωρείς ότι τα πάντα θα συνωμοτήσουν υπέρ σου. Tο 2004 o ‘Ότο Ρεχάγκελ ενίσχυσε την ψυχολογία των παικτών, που χωρίς άγχος τα έδωσαν όλα και πήραν το ευρωπαϊκό.
Π.Ρ.: Γιατί σταματήσατε το σκάκι;
Α.Τζ.: Παίζοντας σκάκι γύρισα τον κόσμο, κέρδισα χρήματα και αναγνωρισιμότητα. Στον αθλητισμό το ταξίδι έχει σημασία. ‘Όταν, όμως, κάνεις πρωταθλητισμό, φτάσεις στο τέρμα και είσαι ψηλά, το να διατηρήσεις τη θέση σου χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια. Κι αυτό σε φθείρει σωματικά, πνευματικά και ψυχικά. Σταμάτησα το σκάκι, αλλά εφάρμοσα αυτά που έμαθα αλλού. Βρήκα την εικονική πραγματικότητα, την καινούργια μου τρέλα!
Π.Ρ.: Υπάρχει σχέση ανάμεσα στο σκάκι και την αληθινή ζωή;
Α.Τζ.: Υπάρχει ένας κανόνας στο σκάκι: όταν έχεις κερδισμένη θέση-πλεονέκτημα, τότε, για να κερδίσεις, χρειάζεται να αφιερώσεις διπλάσια προσπάθεια και συγκέντρωση από ό,τι, αν έχεις ισόρροπη θέση με τον αντίπαλο. Δηλαδή, δεν πρέπει να υποτιμήσεις τον αντίπαλο ούτε να εφησυχάσεις, για να μην εξανεμίσεις το πλεονέκτημά σου. Ο ‘Όσκαρ Ουάλιντ έλεγε ότι οι καλοαναθρεμμένοι αντικρούουν τους άλλους αλλά οι σοφοί τον εαυτό τους. Στη ζωή σκέφτομαι όπως και στο σκάκι. Θα σας εξηγήσω. ‘Όταν διανύουμε μεγάλες αποστάσεις με το αυτοκίνητο και προσεγγίζουμε τον προορισμό μας, για να φτάσουμε γρηγορότερα, οδηγούμε αντίθετα στο στενό, περνάμε με πορτοκαλί, παραβιάζουμε το stop...Κι ενώ είμαστε σε κερδισμένη θέση, αφού φτάνουμε, χαλαρώνουμε και δεν προσέχουμε. Σύμφωνα με στατιστικές το 80% των ατυχημάτων γίνεται στην περιοχή του σπιτιού μας. ‘Ήμουν, λοιπόν, στην πλατεία Κένεντι και, ενώ έτρεχα στη λεωφόρο, βλέπω πορτοκαλί. Εκείνη τη στιγμή μού ήρθαν στο μυαλό οι κινήσεις στο σκάκι και, κυρίως, η φράση «κερδισμένη θέση, διπλή προσοχή». Αμέσως, πάτησα φρένο και κοκαλώνω το αυτοκίνητο μπροστά στο φανάρι. Τότε, πέρασε από μπροστά μου ένα φορτηγό με ιλιγγιώδη ταχύτητα!
Π.Ρ.: Το σκάκι είναι τρόπος σκέψης;
Α.Τζ.: Είναι σημαντικό ό,τι κάνουμε να το κάνουμε για έναν σκοπό. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία. Πώς εννοούσε, όμως, ο μεγάλος φιλόσοφος την ευδαιμονία; ‘Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τη βαθιά ανάγκη να κάνουμε κάτι, για να νιώσουμε καλά. Η ευδαιμονία, λοιπόν, είναι η εκπλήρωση αυτού του στόχου. Αυτό γίνεται μόνο με τη λογική, που διαφοροποιεί, άλλωστε, τον άνθρωπο από τα ζώα. Επομένως, μας χρειάζεται μια στρατηγική που να εναρμονίζεται με τους στόχους μας. Το σκάκι, λοιπόν, είναι άθλημα και παιχνίδι, έχει επιστημονική βάση, είναι τέχνη και ψυχαγωγία, έχει έντονο κοινωνικό ενδιαφέρον και παιδαγωγική επιρροή. Γι΄αυτό, δεν είναι μόνο τρόπος σκέψης αλλά τρόπος ζωής. Η σκακιστική θεωρία σο μαθαίνει πώς να αντιμετωπίζεις κάθε πρόβλημα, όμως, με βάση τις δικές σου ικανότητες. Ούτε παίζουμε στο περίπου ούτε σκονάκια έχουμε. Παίζουμε την παρτίδα μόνοι μας. Το σκάκι μπορεί να σε κάνει ευτυχισμένο, όπως έλεγε ο Ζίγκμπερτ Τάρρας, ο παγκόσμιος πρωταθλητής.
Π.Ρ.: Τι κερδίζουμε από το σκάκι;
Α.Τζ.: Καλλιεργούμε αξίες, γινόμαστε αποφασιστικοί, επιμελείς, κάνουμε αυτοκριτική, λύνουμε τις διαφορές μας με ειρηνικό τρόπο. Λίγες είναι οι φορές που ο ένας παίκτης  πετάει τη σκακιέρα στον άλλο (γέλια)! Το σκάκι, επίσης, βελτιώνει τη μνήμη και μεθοδεύει τη σκέψη. Ακόμη, ενισχύει τη στρατηγική, που διαφοροποιείται από την τακτική, καθώς στην τακτική ξέρεις τι να κάνεις, όταν υπάρχει κάτι να κάνεις, ενώ στη στρατηγική ξέρεις τι να κάνεις, όταν  δεν υπάρχει τίποτα να κάνεις. Επίσης,  μας κάνει να ρωτάμε “γιατί;“. Ο Πάμπλο Πικάσο είχε πει ότι τα κομπιούτερ είναι άχρηστα, γιατί δίνουν μόνο απαντήσεις. Γι΄αυτό, το κομπιούτερ δεν πρόκειται ποτέ να κερδίσει τον άνθρωπο.
Π.Ρ.: Ο Garry Kasparov, όμως, έχασε!
Α.Τζ.: ‘Ήταν στημένο. ‘Ήταν marketing trick. Δεν μπορούσε να χάσει αυτήν την παρτίδα ο Kasparov.
Π.Ρ.: Πώς κερδίζεται, λοιπόν, μια παρτίδα;
Α.Τζ.: Συνήθως με ρωτούν αν βλέπω 20 κινήσεις μπροστά. Τη θεωρώ εσφαλμένη ερώτηση. Είναι σαν να ρωτάς έναν ζωγράφο πόσες φορές ακούμπησε στον καμβά με το πινέλο του. ‘Ένας παγκόσμιος πρωταθλητής έλεγε ότι βλέπει μόνο μία κίνηση μπροστά, που είναι, όμως, πάντα η σωστή. Σημασία έχουν οι σωστές κινήσεις κι όχι οι πολλές. ‘Άλλωστε, το να κάνεις λάθος και στο σκάκι και τη ζωή είναι αναπόφευκτο. Αυτός, λοιπόν, που κερδίζει σε έναν αγώνα σκάκι είναι εκείνος που νιώθει λιγότερη πίεση από τον αντίπαλο. Σημαντική για τη νίκη είναι και η πρωτοβουλία, το πλεονέκτημα του επιτιθέμενου, όπως το λέμε στο σκάκι. Αντί να κάθεσαι και να περιμένεις τον άλλο να εκδηλωθεί, πράξε δυναμικά. Μία ρωσική παροιμία λέει «ακόμα και η σφαίρα φοβάται τον γενναίο». Το πιο σημαντικό, όμως, για τη νίκη είναι η σφαιρική αντίληψη, δηλαδή το να βλέπεις όλη τη σκακιέρα. Στο μυαλό μας να έχουμε τη μακροπρόθεσμη νίκη και να δεχόμαστε τη βραχυπρόθεσμη απώλεια. Τότε είσαι αυθεντία στο σκάκι.
Π.Ρ.: Πώς αισθάνεστε, όταν χάνετε;
Α.Τζ.: Χαίρομαι! Γενικά, πρέπει να χαιρόμαστε τις ήττες μας, να χάνουμε όσο αντέχουμε! Να θέλουμε να παίζουμε με ισχυρούς αντιπάλους, γιατί τότε γινόμαστε καλύτεροι. ‘Άλλωστε, δεν θα χάνουμε και συνέχεια! 
Π.Ρ.: Μόνο το ταλέντο φτάνει;
Α.Τζ.: Ο Robert Fischer, παγκόσμιος πρωταθλητής, είπε «στα 11 μου απλώς έγινα καλός», ενώ ήταν ήδη μαιτρ. Εννοούσε ότι, αν κάποιος έχει ταλέντο, μπορεί να είναι καλός. Για να γίνεις πολύ καλύτερος, πρέπει να δουλέψεις, να μάθεις από τα λάθη σου.
Π.Ρ.: Η φαντασία μετράει;
Α.Τζ.: Η φαντασία δεν είναι ένα κουμπί που το πατάς. Πρέπει συνεχώς να σκέφτεσαι λίγο αντισυμβατικά. Αν σου έχουν μάθει ότι κάτι γίνεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, μπορείς να σκεφτείς αν γίνεται κι αλλιώς. Υπάρχουν στιγμές που πελαγώνουμε, που έχουμε ένα πρόβλημα και δεν ξέρουμε τη λύση. Τότε αφήνουμε τη διαίσθησή μας να μας οδηγήσει, εμπιστευόμαστε αυτό που νιώθουμε. Σε πολλές παρτίδες ερχόταν μία κρίσιμη κατάσταση που δεν ήξερα τι να κάνω, ήταν όλα τόσο περίπλοκα. Ακολουθούσα τη διαίσθησή μου, που μου έδειχνε έναν δρόμο.
Π.Ρ.: κ.Τζούμπα, σας ευχαριστούμε πολύ! Ευχόμαστε να ξανασυναντηθούμε.
Α.Τζ.: Εγώ σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας!
Π.Ρ.: Πάμε για φωτογραφίες!
Α.Τζ.: Πάμε για χαμόγελα!


Βασίλης Παπακώστας: 2ος με ισοβαθμία στην πρώτη θέση στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα 2011 (κατηγορία U10)


"Είμαι 10 χρονών και ζώ στη Χίο. Προπονούμαι με τον κ. Τζούμπα από τον Σεπτέμβριο του 2010, γιατί ο προπονητής μου  (Willem Van Sluijs) στον Φάρο Βαρβασίου πίστευε ότι έπρεπε να κάνω προπονήσεις υψηλού επιπέδου με ένα μετρ του αθλήματος.  Με τον κ. Τζούμπα δουλεύουμε από απόσταση με τη βοήθεια του internet. Οι προπονήσεις μας είναι κάτι μαγικό για μένα γιατί έμαθα να σκέφτομαι σωστά, να σχεδιάζω, να χρησιμοποιώ την φαντασία μου και πολλά άλλα σπουδαία πράγματα για το σκάκι. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι με έμαθε να πιστεύω στον εαυτό μου. Μία μέρα πριν το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα 2011  (κατηγορία U10)  μου είπε «αν πιστέψεις στον εαυτό σου θα πάρεις μετάλλιο Βασίλη» και εγώ τον άκουσα και το πήρα (2ος με ισοβαθμία στην πρώτη θέση)."
Βασίλης Παπακώστας

Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012

Virtus ariete fortior (Ζωή Ν. Νικολοπούλου, ΑλφαΒήτα, εκδ. Ηριδανός)

Κράτα με σφιχτά,
Είμαι δέντρο, άνεμος, τίγρης.

Κεντημένο γεράκι 
Στου Ορμούσδ τα μαλλιά,
Πύρινο δηλητήριο
Στο τόξο του Αριμάν.

Με το δόρυ της Αρετής
Κατακτώ
Το Πνεύμα του Φόβου.

Με το ξίφος της Πίστης 
Κατακτώ
Την Ψυχή της Φθοράς.

Κράτα με σφιχτά,
Είμαι πουλί, λιοντάρι, φίδι.

Βασιλική σφραγίδα
Που στιγματίζει τη φωτιά,
Θρόνος λευκός
Στον Οίκο του Κυρίου Μου.